تبریز امروز:
داده‌های منتشرشده اخیراً این تردید را ایجاد کرده که آیا آذربایجان می‌تواند به تعهد خود برای صادرات سالانه ۲۰ میلیارد مترمکعب گاز به اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۲۷ عمل کند. (عکس: بی‌پی)
اوراسیانت ۱۷ آوریل ۲۰۲۵
رهبر آذربایجان، الهام علی‌اف، از اتحادیه اروپا خواسته است تا موانع نظارتی را کاهش داده و شرایط مالی را بهبود بخشد تا امکان افزایش صادرات گاز طبیعی فراهم شود. اما داده‌های اخیر نشان‌دهنده تردید در توانایی این کشور برای تحقق هدف صادرات سالانه ۲۰ میلیارد مترمکعب (bcm) گاز به اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۲۷ است.
بر اساس داده‌های منتشرشده توسط بروگل، یک اندیشکده مستقر در بروکسل که به "ارتقای کیفیت سیاست‌های اقتصادی از طریق پژوهش‌ها، تحلیل‌ها و مناظرات مبتنی بر واقعیت" می‌پردازد، صادرات گاز آذربایجان به اتحادیه اروپا در مسیر نادرستی قرار گرفته است. صادرات گاز این کشور به اتحادیه اروپا در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ به ۲.۸۴ میلیارد مترمکعب کاهش یافته که در مقایسه با ۳.۲ میلیارد مترمکعب در مدت مشابه سال قبل کمتر است. این رقم در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۳ نیز ۳.۰۷ میلیارد مترمکعب بوده است.
داده‌ها نشان می‌دهد که حجم صادرات در سه سال اخیر راکد مانده است. کل صادرات گاز آذربایجان به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۲.۶۶ میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به رقم ۱۲.۳۹ میلیارد مترمکعبی سال ۲۰۲۳ و ۱۲.۲۶ میلیارد مترمکعبی سال ۲۰۲۲ افزایش ناچیزی داشته است.
بر اساس ردیاب روزانه واردات بروگل که آخرین بار در ۱۱ آوریل به‌روزرسانی شده، اتحادیه اروپا هنوز روزانه گاز بیشتری از روسیه نسبت به آذربایجان دریافت می‌کند.
این ارقام به نظر می‌رسد که معمای "مرغ یا تخم‌مرغ" در روابط انرژی آذربایجان و اتحادیه اروپا را عمیق‌تر می‌کند. آذربایجان می‌گوید اتحادیه اروپا باید سرمایه‌گذاری‌های قوی برای افزایش ظرفیت خط لوله جهت تحقق هدف ۲۰ میلیارد مترمکعبی تا سال ۲۰۲۷ را تسهیل کند. در عین حال، تردید اتحادیه اروپا درباره توانایی آذربایجان در پرکردن خطوط لوله جدید با گاز، سیاستگذاران بروکسل را از تأمین مالی کلان برای توسعه زیرساخت‌ها بازداشته است.
در ۹ آوریل، الهام علی‌اف با افزایش فشار بر بروکسل هشدار داد که اگر اتحادیه اروپا برای توسعه "کریدور جنوبی گاز" - مسیر ترانزیتی که هم‌اکنون در حداکثر ظرفیت خود عمل می‌کند - اقدامی نکند، آذربایجان گاز خود را "به شرق و جنوب" صادر خواهد کرد. او همچنین اشاره کرد که اکتشافات جدید و برنامه انرژی تجدیدپذیر داخلی، حجم بیشتری از گاز را برای صادرات آزاد خواهد کرد.
علی‌اف در یک مجمع علمی در باکو به تناقض میان نیاز فوری بروکسل به تأمین‌کنندگان جدید سوخت فسیلی برای کاهش وابستگی به گاز روسیه و اهداف بلندمدت آن برای دستیابی به انتشار خالص صفر گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰ از طریق گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد. او شکایت کرد که مشتریان اروپایی حاضر به امضای قراردادهای تأمین گاز فراتر از سال ۲۰۴۹ نیستند و بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB) "به‌طور کامل از تأمین مالی پروژه‌های سوخت فسیلی دست کشیده است." او به‌طور ضمنی اشاره کرد که کمیسیون اروپا نفوذ کافی برای ترغیب EIB به حمایت از توسعه کریدور جنوبی گاز را دارد.
به گزارش متن منتشرشده در وبسایت ریاست‌جمهوری، علی‌اف گفت: "کمیسیون اروپا باید عینک خود را بردارد، به جهان از منظر واقع‌بینانه‌تری نگاه کند و کشورهایی مانند آذربایجان را ارج بنهد."
برخی کارشناسان اتحادیه اروپا در حال بررسی نیازهای واردات گاز این اتحادیه هستند و به این نتیجه رسیده‌اند که گاز باکو عنصر چندان حیاتی برای آینده انرژی اروپا نیست.
"یانا زابانوا" در تحلیلی برای بنیاد هاینریش بل (مستقر در آلمان) نوشت: "تقاضای گاز طبیعی اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۲ به دلیل کاهش مصرف صنعتی، افزایش بهره‌وری و توسعه سریع‌تر انرژی‌های تجدیدپذیر در حال کاهش بوده است."
زابانوا خاطرنشان کرد که اهداف اقلیمی اتحادیه اروپا برای سال ۲۰۵۰، فشار برای کاهش واردات گاز در سال‌های آینده را ادامه خواهد داد. علاوه بر این، گسترش واردات گاز طبیعی مایع (LNG) عمدتاً از قطر که از سال ۲۰۲۶ آغاز می‌شود، این عدم قطعیت را ایجاد می‌کند که اروپا تا پایان دهه جاری واقعاً به چه میزان گاز از آذربایجان نیاز خواهد داشت.
زابانوا نتیجه‌گیری کرد: "آذربایجان یک تأمین‌کننده انرژی مهم اما نه غیرقابل‌جایگزین برای اروپا است. همچنین با سابقه نگران‌کننده حقوق بشر، این کشور از نظر سیاسی شریکی بحث‌برانگیز برای اتحادیه اروپا محسوب می‌شود و بسیاری از صاحبنظران - از جمله در پارلمان اروپا - خواستار بازنگری انتقادی در این رابطه شده‌اند."
برای دریافت خبرنامه هفتگی رایگان یوراشینت ثبت‌نام کنید. از یوراشینت حمایت کنید: کمک کنید تا روزنامه‌نگ
