خبر های ویژه
11 اسفند 1403
ده فرمان مربی برجسته، یانوش کورچاک، برای تربیت کودکان
کودک، جشنی است که تا زمانی که در کنارت هست، باید آن را جشن بگیری
در دایره‌المعارف بزرگ شوروی (۱۹۶۹-۱۹۷۸) نوشته شده است: «فعالیت آموزشی کورچاک بر پایه پرورش مهارت‌های خودشناسی، خودکنترلی و خودمدیریتی در گروه کودکان و دانش‌آموزان به شکل فردی استوار است.»............«فریاد مستبدانه کودکی که چیزی می‌خواهد، از چیزی شکایت می‌کند، کمک می‌طلبد… این اولین فریاد در نور چراغ شبانه، اعلام مبارزه دو زندگی است: یکی بالغ، خسته از تسلیم، شکست‌ها، فداکاری‌ها، از خودش دفاع می‌کند؛ دیگری جدید، جوان، حقوقش را فتح می‌کند. امروز هنوز او را سرزنش نمی‌کنی: نمی‌فهمد، رنج می‌برد. اما بدان، در ساعت زمان روزی خواهد رسید که بگویی: من درد می‌کشم، من رنج می‌برم.»
تبریز امروز:
ایده یانوش کورچاک اساساً یکی بود و از چنان ماهیتی برخوردار بود که مثلاً در یک دوره متوالی تاریخ آموزش‌وپرورش، نمی‌توان به‌راحتی جای دقیق او را یافت: می‌توان به همان حق پیش از روسو یا پس از پستالوتزی، بین اوشینسکی و ماکارنکو، بلافاصله پس از ماریا مونته‌سوری و همراه با سوخوملینسکی درباره او صحبت کرد. می‌توان دوره را با او شروع کرد یا با او پایان داد، زیرا ایده کورچاک از زمانی که بشریت، بشریت شد، شناخته شده است: یک مربی باید کودکان را دوست داشته باشد…
به پسر می‌گویم تو تندخو هستی، بسیار خوب، بجنگ، اما نه زیاد، عصبانی شو، فقط روزی یک بار. اگر بخواهی، این یک جمله کل روش تربیتی‌ای را که من استفاده می‌کنم در بر دارد. (کورچاک، چگونه کودک را دوست بداریم: کودک در خانواده)
«من به منشور بزرگ آزادی، به حقوق کودک استناد می‌کنم. شاید حقوق بیشتری وجود داشته باشد،
«فریاد مستبدانه کودکی که چیزی می‌خواهد، از چیزی شکایت می‌کند، کمک می‌طلبد… این اولین فریاد در نور چراغ شبانه، اعلام مبارزه دو زندگی است: یکی بالغ، خسته از تسلیم، شکست‌ها، فداکاری‌ها، از خودش دفاع می‌کند؛ دیگری جدید، جوان، حقوقش را فتح می‌کند. امروز هنوز او را سرزنش نمی‌کنی: نمی‌فهمد، رنج می‌برد. اما بدان، در ساعت زمان روزی خواهد رسید که بگویی: من درد می‌کشم، من رنج می‌برم.»
«به‌جای مشاهده، دیدن و فهمیدن، اولین نمونه از یک 'کودک موفق' که به ذهن می‌آید گرفته می‌شود و از کودک خودت خواسته می‌شود: این الگویی است که باید دنبال کنی…» (همان)
«آه، این پاسخ‌های ما… دو بار شاهد بودم که در مقابل ویترین کتابفروشی به کودک توضیح می‌دادند کره چیست. 'این چیه، توپ؟' کودک می‌پرسد. 'توپ، آره، توپ'، پرستار جواب می‌دهد. بار دیگر: 'مامان، این چه توپی‌یه؟' 'توپ نیست، کره‌ست. خونه‌ها، اسب‌ها و مامان روشه. 'مامان؟'' کودک با دلسوزی و وحشت به مادرش نگاه کرد و سؤال را تکرار نکرد.» (همان) با این حال، کورچاک اشتباهات والدین در چنین مواردی را خیلی وحشتناک نمی‌داند: «اگر اطلاعات غیرقابل هضمی به او دادیم، نمی‌فهمدش؛ توصیه احمقانه‌ای دادیم، نمی‌پذیردش، گوش نمی‌دهد…» (همان)
«…در تئوری تربیت، اغلب فراموش می‌کنیم که باید به کودک نه‌تنها ارزش دادن به حقیقت، بلکه شناختن دروغ را بیاموزیم، نه‌تنها عشق ورزیدن، بلکه نفرت کردن، نه‌تنها احترام گذاشتن، بلکه تحقیر کردن، نه‌تنها موافقت کردن، بلکه مخالفت کردن، نه‌تنها اطاعت کردن، بلکه شورش کردن…» (همان)
«این درک که اولین حق غیرقابل انکار کودک، حق ابراز افکارش، مشارکت فعال در استدلال‌ها و نتیجه‌گیری‌های ما درباره اوست، هنوز در من شکل نگرفته و تثبیت نشده است. وقتی به احترام و اعتماد او برسیم، وقتی به ما باور کند و بگوید چه حقوقی نیاز دارد، رازها کمتر و اشتباهات کمتر خواهد شد.» (همان، ضمیمه نسخه ۱۹۲۹)
«تأملاتی که نه از کتاب‌ها، بلکه از خودش می‌آید. هیچ چیز نمی‌تواند باارزش‌تر باشد. و اگر کتاب من شما را به این باور رسانده، وظیفه‌اش را انجام داده است. برای ساعت‌های طولانی تأمل متفکرانه و تنهایی آماده باشید…» (همان)
یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات این است که فکر کنیم آموزش‌وپرورش علمی درباره کودک است، نه درباره انسان. کودکی تندخو، بی‌خودش، ضربه زد؛ بزرگسالی، بی‌خودش، کشت. کودکی ساده‌لوح فریب خورد و اسباب‌بازی‌اش را داد؛ بزرگسالی فریب خورد و سفته امضا کرد. کودکی بی‌فکر با ده کوپک برای دفتر، آب‌نبات خرید؛ بزرگسالی تمام ثروتش را در قمار باخت. کودکی وجود ندارد - انسان‌ها هستند، اما با مقیاس متفاوتی از مفاهیم، ذخیره متفاوتی از تجربه، انگیزه‌های متفاوت، بازی متفاوتی از احساسات…» (کورچاک، چگونه کودک را دوست بداریم: شبانه‌روزی)
ده فرمان مربی برجسته، یانوش کورچاک، برای تربیت کودکان
-
انتظار نداشته باش فرزندت مانند تو باشد یا همان‌گونه که تو می‌خواهی. به او کمک کن که خودش باشد، نه نسخه‌ای از تو.
-
در برابر کارهایی که برای فرزندت انجام داده‌ای، از او توقع جبران نداشته باش. تو به او زندگی داده‌ای، چگونه می‌تواند آن را جبران کند؟ او نیز زندگی را به دیگری می‌بخشد، و این چرخه‌ی سپاسگزاریِ گریزناپذیر ادامه خواهد داشت.
-
رنج‌ها و ناکامی‌هایت را بر سر فرزندت خالی نکن، تا در دوران پیری، میوه‌ای تلخ از گذشته‌ات برداشت نکنی. آنچه می‌کاری، همان را درو خواهی کرد.
-
مشکلات او را کوچک و بی‌اهمیت نشمار. زندگی برای هر کسی به اندازه‌ی توانایی‌هایش دشوار است، و مطمئن باش که برای او نیز به همان اندازه سخت است، شاید حتی سخت‌تر، چون او هنوز تجربه‌ای ندارد.
-
او را تحقیر نکن!
-
فراموش نکن که مهم‌ترین دیدارهای انسان، دیدار با کودکان است. به آن‌ها بیشتر توجه کن، زیرا هرگز نمی‌توانی بدانی که در یک کودک، با چه کسی رو‌به‌رو هستی.
-
خودت را سرزنش نکن اگر نمی‌توانی همه چیز را برای فرزندت فراهم کنی. فقط این را بدان: اگر همه‌ی توانت را به کار نگرفته باشی، آنچه برایش کرده‌ای کافی نبوده است.
-
کودک، یک فرمانروا نیست که بر تمام زندگی‌ات سلطه یابد، نه صرفاً تکه‌ای از گوشت و خون تو. او جامی گران‌بهاست که زندگی برایت به امانت گذاشته تا درونش آتش خلاقیت را پرورش دهی. او عشق رهاشده‌ی پدر و مادر است، که در آن، نه «فرزند ما»، بلکه «روحی به امانت سپرده‌شده» رشد می‌کند.
-
بیاموز که فرزند دیگران را نیز دوست بداری. هرگز با کودکِ دیگری کاری نکن که نمی‌خواهی با فرزندت انجام شود.
-
فرزندت را در هر حالی دوست بدار—بی‌استعداد، ناموفق، یا حتی بزرگسال. از بودن با او لذت ببر، زیرا کودک، جشنی است که تا زمانی که در کنارت هست، باید آن را جشن بگیری.
ارتباط با تبریز امروز
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.
اشتراک در خبرنامه
برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.
