جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ازبکستان گام مهمی در جهت تأمین مالی طرح بلندپروازانهی خود برای صادرات برق تولیدشده از منابع انرژی تجدیدپذیر به اروپا برداشتهاند. این سه کشور، یادداشت تفاهمی با بانک توسعه آسیایی (ADB) و بانک سرمایهگذاری زیرساخت آسیایی (AIIB) به امضا رساندهاند.
به گفته بانک توسعه آسیایی، این یادداشت تفاهم چارچوب نهادی و حقوقی قدرتمندی برای تسهیل تجارت برق فرامرزی ایجاد میکند.
یوگنی ژوکوف، مدیرکل ADB برای آسیای مرکزی و غربی، این توافق را "لحظهای تعیینکننده" برای توسعه یک دالان انرژی سبز خواند که آسیای مرکزی را از طریق یک خط انتقال برق در زیر دریای خزر به قفقاز جنوبی متصل میکند. این پروژه دریای خزر قرار است با طرح مشابهی که یک خط انتقال برق از زیر دریای سیاه عبور میدهد پیوند بخورد و امکان صادرات برق به اتحادیه اروپا را فراهم سازد.
به گزارش خبرگزاری Azernews، پرویز شهبازوف، وزیر انرژی جمهوری آذربایجان، پس از مراسم امضای تفاهمنامه در تاریخ ۴ آوریل در باکو گفت:
«همکاری مشترک ما بهزودی امکان آغاز مطالعات امکانسنجی پروژه را فراهم خواهد کرد. بهواسطه این ابتکار منطقهای انرژی سبز، آذربایجان و آسیای مرکزی نخستین دالان انرژی فرامرز دریای خزر را محقق خواهند ساخت.»
طرح ترانزیت برق از آسیای مرکزی، که نخستین بار در ماه مه سال گذشته رونمایی شد، شامل تولید برق از منابع تجدیدپذیر، عمدتاً خورشیدی و بادی، در آسیای مرکزی است. این برق از طریق جمهوری آذربایجان به اتحادیه اروپا منتقل خواهد شد. تاکنون هیچ برآورد هزینه یا جدول زمانی مشخصی برای تکمیل پروژه اعلام نشده است.
از سوی دیگر، آذربایجان، ترکیه، گرجستان و بلغارستان نیز در اوایل ماه آوریل یادداشت تفاهمی جداگانه برای پروژه کابل برق دریای سیاه امضا کردهاند و هماکنون مشغول انجام "کارهای فنی" برای آغاز مطالعات امکانسنجی این پروژه هستند.
در ماه مارس، آذربایجان و گرجستان از اتحادیه اروپا درخواست اعطای وضعیت ویژه برای این پروژه کردند؛ وضعیتی که موجب تسریع در فرآیندهای قانونی و تسهیل در جذب منابع مالی برای اعضای کنسرسیوم دریای سیاه خواهد شد.