13 بهمن 1403

انتقام ‌جوئي، آفت حکمراني

مسیح مهاجری

«ذهن‌هايي که به دنبال انتقام هستند، دولت‌ها را نابود مي‌کنند و آن‌هايي که به دنبال آشتي هستند، ملت‌ها را مي‌سازند». تمام کساني که نلسون ماندلا را مي‌شناسند و درباره کارنامه او بعد از به قدرت رسيدن در آفريقاي جنوبي اظهارنظر کرده‌اند معتقدند او در کار خود موفق بوده است. رمز موفقيت ماندلا در دوران زمامداري، تکيه او بر اخلاق حکمراني بود. از ميان معيارهاي اخلاقي حکمراني، يکي از مهم‌ترين معيارها پرهيز از انتقام‌جوئي بود، ويژگي خاصي که او بشدت به آن پاي‌بند بود و ماجراي مدارا با نگهبان بدرفتاري که به جاي آب دادن به او بر سرش ادرار مي‌کرد، نمونه‌اي از آنست. انتقام‌‌جوئي، يکي از بزرگ‌ترين آفت‌هاي حکمراني است که اسلام نسبت به آن بشدت هشدار داده و سيره پيامبر گرامي اسلام مالامال از پرهيز کردن و پرهيز دادن از اين خصلت زشت است. بسيار عجيب و مايه بسي تأسف است که در عصر حاضر، رعايت اين ويژگي مهم اخلاقي در ميان حکمرانان اسلامي تقريباً ناياب است ولي فرد غيرمسلماني مانند نلسون ماندلا به آن پاي‌بندي نشان داده و دستور اکيد اسلامي را در دوران زمامداري بر آفريقاي جنوبي بکار بسته است. اين روش ماندلا يادآور سخن معروف سيدجمال است که مي‌گفت در اروپا مسلمان نديدم ولي اسلام را ديدم و در کشورهاي اسلامي مسلمان ديدم اما اسلام را نديدم. بايد اعتراف کنيم که حکمراني در کشورهاي اسلامي دچار آفات زيادي است که انتقام‌جوئي يکي از آنهاست و البته از بدترين آفات نيز هست. با توجه به اينکه فرموده‌اند «اَلنَّاسُ عَلی دینِ مُلوکِهِم» مردم همواره تعامل با يکديگر را از حکمرانانشان فرا مي‌گيرند و يا لااقل عملکرد حکمرانان در شکل‌گيري رفتارهاي مردم تأثير دارد، نمي‌توان انکار کرد که آفات موجود در حکمراني دامن‌گير مردم نيز مي‌شود. بنابراين، نزديک‌ترين راه براي رسيدن به جامعه‌اي مبتني بر اخلاق اسلامي و رفتار انساني اينست که حکمرانان به مکارم اخلاق برگردند و اولين و مهم‌ترين معيار براي انتخاب و انتصاب حکمرانان در جامعه اسلامي، پاي‌بندي عملي آنها به اخلاق باشد.

تبریز امروز:

بسم‌الله الرحمن الرحيم
⬅️ نلسون ماندلا، مبارز بزرگ و معروف آفريقائي که بعد از 25 سال تحمل زندان به خاطر مبارزه با رژيم نژادپرست آفريقاي جنوبي توانست اين رژيم را شکست بدهد و به قدرت برسد، در دوران قدرت نيز به نوع ديگري مبارزات خود را ادامه داد، اين‌بار مبارزه براي حاکم ساختن اخلاق بر نظام حکمراني. اين بخش از مبارزات ماندلا، شامل حماسه‌هاي بزرگي است که هر يک از آنها حاوي درس‌هاي بسيار آموختني براي حکمرانان در سراسر جهان و در طول تاريخ مي‌باشند. يک نمونه از اين حماسه‌هاي اخلاقي، واقعه‌اي است که خود او آن را چنين تعريف مي‌کند:
«بعد از اينکه رئيس ‌جمهور شدم، از محافظانم خواستم در شهر قدم بزنيم. بعد از پياده‌روي براي صرف ناهار به رستوران رفتيم. در يکي از رستوران‌هاي مرکزي نشسته بوديم، پس از کمي انتظار، گارسون با منوهاي ما ظاهر شد، در اين لحظه متوجه شدم که روي ميزي که دقيقاً روبروي ما بود، يک مرد تنها منتظر پذيرايي بود. به يکي از محافظانم گفتم: برو از اين مرد بخواه که به ما ملحق شود. محافظ رفت و دعوت مرا ابلاغ کرد، مرد بلند شد و بشقابش را برداشت و کنارم نشست. در حين غذا خوردن دست‌هايش مدام مي‌لرزيد و سرش را از خوردن غذا بلند نمي‌کرد. وقتي کارمان تمام شد بدون اينکه حتي به من نگاه کند برايم دست تکان داد، برايش دستي تکان دادم و رفت! يکي از محافظانم گفت: اين مرد بايد خيلي مريض باشد، دستانش در حين غذا خوردن مدام مي‌لرزيد. به او گفتم: اصلاً. علت لرزش او متفاوت است. آنها با تعجب به من نگاه کردند. توضيح دادم: «اين مرد نگهبان زنداني بود که من در آن محبوس بودم. اغلب بعد از شکنجه‌هايي که به من مي‌شد، فرياد مي‌زدم و آب مي‌خواستم و او مي‌آمد تا مرا تحقير کند، به من مي‌خنديد و به جاي آب دادن، روي سرم ادرار مي‌کرد. بيمار نبود، ترسيده بود و مي‌لرزيد، شايد مي‌ترسيد که حالا که رئيس ‌جمهور آفريقاي جنوبي هستم او را به زندان بفرستم و همان کاري را که با من کرد انجام دهم و او را شکنجه و تحقير کنم. اما اين رفتار جزو شخصيت و اخلاق من نيست».
نلسون ماندلا، به عنوان فلسفه نگاه خود به اين اخلاق مي‌گويد:
«ذهن‌هايي که به دنبال انتقام هستند، دولت‌ها را نابود مي‌کنند و آن‌هايي که به دنبال آشتي هستند، ملت‌ها را مي‌سازند».
تمام کساني که نلسون ماندلا را مي‌شناسند و درباره کارنامه او بعد از به قدرت رسيدن در آفريقاي جنوبي اظهارنظر کرده‌اند معتقدند او در کار خود موفق بوده است. رمز موفقيت ماندلا در دوران زمامداري، تکيه او بر اخلاق حکمراني بود. از ميان معيارهاي اخلاقي حکمراني، يکي از مهم‌ترين معيارها پرهيز از انتقام‌جوئي بود، ويژگي خاصي که او بشدت به آن پاي‌بند بود و ماجراي مدارا با نگهبان بدرفتاري که به جاي آب دادن به او بر سرش ادرار مي‌کرد، نمونه‌اي از آنست.
انتقام‌‌جوئي، يکي از بزرگ‌ترين آفت‌هاي حکمراني است که اسلام نسبت به آن بشدت هشدار داده و سيره پيامبر گرامي اسلام مالامال از پرهيز کردن و پرهيز دادن از اين خصلت زشت است. بسيار عجيب و مايه بسي تأسف است که در عصر حاضر، رعايت اين ويژگي مهم اخلاقي در ميان حکمرانان اسلامي تقريباً ناياب است ولي فرد غيرمسلماني مانند نلسون ماندلا به آن پاي‌بندي نشان داده و دستور اکيد اسلامي را در دوران زمامداري بر آفريقاي جنوبي بکار بسته است. اين روش ماندلا يادآور سخن معروف سيدجمال است که مي‌گفت در اروپا مسلمان نديدم ولي اسلام را ديدم و در کشورهاي اسلامي مسلمان ديدم اما اسلام را نديدم.
بايد اعتراف کنيم که حکمراني در کشورهاي اسلامي دچار آفات زيادي است که انتقام‌جوئي يکي از آنهاست و البته از بدترين آفات نيز هست. با توجه به اينکه فرموده‌اند «اَلنَّاسُ عَلی دینِ مُلوکِهِم» مردم همواره تعامل با يکديگر را از حکمرانانشان فرا مي‌گيرند و يا لااقل عملکرد حکمرانان در شکل‌گيري رفتارهاي مردم تأثير دارد، نمي‌توان انکار کرد که آفات موجود در حکمراني دامن‌گير مردم نيز مي‌شود. بنابراين، نزديک‌ترين راه براي رسيدن به جامعه‌اي مبتني بر اخلاق اسلامي و رفتار انساني اينست که حکمرانان به مکارم اخلاق برگردند و اولين و مهم‌ترين معيار براي انتخاب و انتصاب حکمرانان در جامعه اسلامي، پاي‌بندي عملي آنها به اخلاق باشد.

ارتباط با تبریز امروز

اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.

info@tabriz-emrooz.ir

اشتراک در خبرنامه

برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.

کانل تلگرام تبریز امروز

فرم تماس با تبریز امروز

کلیه حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری تبریز امروز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی وتولید توسططراح وب سایت